Kawruh Kagunan Basa
1. Tembung Saroja
Tembung Saroja ateges tembung loro utawa luwih sing meh padha tegese dirangkep dadi siji, nduweni teges mbangetake.
Tuladha:
a. Sanak sedulur
b. Guyup rukun
c. tandang grayang
d. was sumelang
e. lara lapa
2. Yogyaswara
Yogya = becik. Yogya Swara = swara sing becik.
Tembung Yogyaswara ateges tembung loro sing dirangkep dadi siji sing ngarep tiba swara “a” sing mburi tiba swara “i”, nduweni teges lanang wadon.
Tuladha:
a. dewa-dewi
b. pemudha-pemudhi
c. hapsara-hapsari
d. widadara-widadari
e. yaksa-yaksi
3. Tembung Garba
Tembung Garba utawa Sandhi. Yaiku tembung loro sing dirangkep dadi siji nanging nganggo ngurangi cacahing wanda. Wanda = suku kata (Bahasa Indonesia).
Tuladha:
a. prapta + ing = prapteng
b. iya + iku = yeku
c. nara + pati = narpati
d. raja + endra = rajendra
e. parama + iswari = prameswari
4. Tembung Plutan
Tembung Plutan tegese tembung sing diringkes cacahing wanda supaya luwih sathithik. Upamane tembung para bisa diringkes utawa dipluta dadi “pra”, dene tegese ora owah.
Tuladha:
a. serat dipluta dadi srat.
b. suwara dipluta dadi swara.
c. weruh dipluta dadi wruh.
d. sarana dipluta dadi srana.
e. sari dipluta dadi sri.
5. Kerata Basa
Uga diarani jarwa dhosok. Kerata tegese udhar utawa ngudhari. Kerata basa tegese tetembungan sing diudhari utawa dipirit, nanging dadi mathuk karo kekarepane.
Tuladha:
a. wedang = gawe kadang.
b. brekat = mak brek diangkat.
c. kodhok = teka-teka ndhodhok.
d. kupluk = kaku tur cempluk.
e. guru = digugu ditiru.
6. Rura Basa
Rura tegese rusak utawa salah. Rura basa tegese basa sing wis rusak utawa luput, nanging yen dibenerake dadi saya salah. Mula rura basa uga diarani basa sing salah kaprah.
Upamane: tembung nguleg sambel iku ora bener. Benere nguleg lombok, trasi, uyah, tomat, moto, lan sapiturute. Nanging yen dibenerake kaya ing ndhuwur iku malah bisa digeguyu dening wong akeh.
Tuladha liyane:
a. nunggoni pitik
b. ngenam kepang
c. nggodhog wedang
d. adang sega
e. menek jeruk
Kagunan basa peggertiannya apa
BalasHapus